🙋♂️ Testosterone ที่สุดของ ฮอร์โมนเพศชาย❓
.
👉 Testosterone คืออะไร ?
.
ฮอร์โมนเพศชายหลายๆตัว ถูกเรียกรวมๆ กันว่า androgens แต่ฮอร์โมนเพศที่สำคัญที่สุดสำหรับผู้ชาย คือ ฮอร์โมน testosterone และผู้หญิงก็มีฮอร์โมนตัวนี้เช่นเดียวกัน
.
Testosterone ในผู้ชายจะผลิตจากอัณฑะ และในผู้หญิงจะผลิตจากรังไข่ และมีบางส่วนผลิตจากต่อมหมวกไตในทั้งชายและหญิง โดย testosterone จะมีบทบาทในการพัฒนาลักษณะความเป็นชาย
.
หลายคนอาจจะเข้าใจว่า ฮอร์โมน testosterone เป็นฮอร์โมนที่ทำให้ก้าวร้าว อารมณ์ฉุนเฉียว แต่ในความเป็นจริงแล้ว ฮอร์โมนนี้มีบทบาทสำคัญต่อสุขภาพของผู้ชายเป็นอย่างมาก
.
👉 Testosterone มีบทบาทต่อผู้ชายในเรื่องใดบ้าง ?
– การพัฒนาของอวัยวะสืบพันธุ์ชาย
– การเปลี่ยนแปลงของเด็กชายเมื่อเข้าสู่วัยรุ่น เช่น เสียงแตก มีขนขึ้นบนใบหน้า และที่อื่นๆ (แต่ก็ทำให้ผมร่วงเมื่ออายุมากขึ้นได้)
– ความแข็งแรงและขนาดของกล้ามเนื้อ
– ความแข็งแรงและการเติบโตของกระดูก
– ความต้องการทางเพศ
– การผลิตสเปิร์ม
.
👉 หากระดับ testosterone ต่ำผิดปกติ จะเกิดอะไรขึ้น?
ปริมาณการผลิตของ testosterone จะถูกควบคุมโดยการส่งสัญญาณจากต่อมใต้สมอง หาก testosterone ในกระแสเลือดมีมากเกินไป สมองจะสั่งให้ต่อมใต้สมองลดการผลิตลง
.
ในผู้หญิง ฮอร์โมน testosterone มีผลต่อการตกไข่ ความแข็งแรงของกระดูก และความต้องการทางเพศ ความสมดุลของปริมาณของ testosterone รวมถึงฮอร์โมนเพศชายอื่น ๆ และเอสโตรเจนมีบทบาทสำคัญให้รังไข่ทำงานได้เป็นปกติ โดยเชื่อว่ากลุ่มฮอร์โมนเพศชายนี้มีส่วนช่วยให้สมองทำงานได้ดี ทั้งในเรื่องของอารมณ์ ความต้องการทางเพศ และการทำงานของสมองด้านความคิดและความเข้าใจ
.
Testosterone เป็นฮอร์โมนที่ร่างกายสังเคราะห์มาจากคอเลสเตอรอล แต่คนที่ทีมีคอเลสเตอรอลสูงอย่าเพิ่งดีใจ เพราะไม่ได้หมายความว่า testosterone จะสูงตามไปด้วย
.
ในเด็กหนุ่ม หากมี testosterone ที่ต่ำเกินไป ความเป็นชายก็น้อยลงตามไปด้วย อวัยวะเพศอาจไม่โตเต็มที่ ขนใบหน้าและลำตัวมีน้อย และเสียงไม่แตกเต็มที่
.
ในผู้ชาย ระดับ testosterone จะสูงที่สุดในช่วงวัยรุ่นจนถึงอายุ 30 ปี หลังจากนั้น ระดับ testosterone จะค่อย ๆ ลดลง 1-2% ในทุก ๆ ปี แต่จะไม่ลดลงจนเหลือค่าเป็นศูนย์ ต่างจากเพศหญิงที่เอสโตรเจนจะลดลงอย่างรวดเร็วและมีค่าเป็นศูนย์เมื่อเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน ทำให้วัยทองของผู้หญิงมีอาการชัดเจนกว่าผู้ชาย
.
👉หากระดับ testerone ในผู้ชายต่ำเกินไป จะมีอาการ ดังนี้
– ขนตามใบหน้าและลำตัวหลุดร่วง
– สูญเสียมวลกล้ามเนื้อ
– สมรรถภาพและความต้องการทางเพศลดลง และมีบุตรยาก
– หน้าอกใหญ่ขึ้น
– ร้อนวูบวาบ
– ขี้หงุดหงิด สมาธิลดลง และมีอาการซึมเศร้า
– กระดูกบาง
– เหนื่อยง่าย
.
👉 สาเหตุที่ทำให้ testosterone ต่ำลง ?
ในผู้ชายอายุที่อายุต่ำกว่า 50 ปี การมีระดับ testosterone ที่ลดลงกว่าปกติ อาจเกิดจากความเจ็บป่วย เช่น โรคเบาหวานประเภทที่ 2 โรคตับหรือไตเรื้อรัง โรคปอดอุดกั้นเรื้อรังหรือโรคปอดอื่น ๆ การทำงานไม่สมบูรณ์ของต่อมใต้สมอง การติดเชื้อ HIV การรักษาด้วยการฉายรังสีหรือเคมีบำบัด หรือเกิดจากโรคทางพันธุกรรม นอกจากนี้ ภาวะเหล็กเกิน ก็ยังเป็นอีกสาเหตุหนึ่ง
.
📍 นอกจากสาเหตุข้างต้นแล้ว การได้รับบาดเจ็บ หรือการใช้สเตียรอยด์ก็ส่งผลให้การทำงานของอัณฑะลดลงได้
.
👉 แล้วเราจะรู้ได้อย่างไรว่า ค่า testosterone ของเราต่ำเกินไป ?
.
การเจาะตรวจเลือด สามารถบอกได้ว่า ค่า testosterone ของเราต่ำกว่าเกณฑ์หรือไม่ และแพทย์เฉพาะทางด้านทางเดินปัสสาวะหรือต่อมไร้ท่อ จะเป็นผู้วินิจฉัยและทำการรักษา
👉 จะเพิ่ม testosterone อย่างไร ?
หากไม่ได้เจ็บป่วย หรือมีโรคทางพันธุกรรม ไม่จำเป็นต้องรักษาด้วยการกินฮอร์โมน testosterone ในทุกราย เราสามารถเพิ่ม testosterone ด้วยตัวเองได้ โดยการปรับเปลี่ยนการดำเนินชีวิต ดังนี้
✅ ออกกำลังกาย มีการศึกษาว่า ในคนอ้วน การออกกำลังกายนั้นมีผลดีในการเพิ่ม testosterone ได้ดีกว่าการควบคุมอาหารเพื่อลดน้ำหนัก [1] การยกเวท และการออกกำลังกายแบบ hiit ให้ผลดีที่สุด
✅ อาหาร รับประทานในปริมาณเหมาะสม โดยโปรตีนจะช่วยให้ระดับฮอร์โมนอยู่ในระดับที่เหมาะสม คาร์โบไฮเดรตช่วยปรับระดับฮอร์โมนเมื่อเราออกกำลังกายแบบใช้แรงต้าน (resistance training) ไขมันดีก็มีส่วนสำคัญที่ช่วยให้ฮอร์โมนในร่างกายสมดุล ซึ่งรวมถึงฮอร์โมน testosterone
✅ ลดน้ำหนัก มีการศึกษาระดับ testosterone ในเพศชายอายุ 14-20 พบว่า คนที่น้ำหนักเกินเกณฑ์ มีระดับ testosterone น้อยกว่าคนที่น้ำหนักอยู่ในเกณฑ์ปกติถึง 40-50% [2]
✅ ลดความเครียด เพื่อลดระดับของ cortisol (หรือฮอร์โมนเครียด) หาก cortisol สูงขึ้น ร่างกายจะผลิต testosterone น้อยลง นอกจากนี้ cortisol ยังส่งผลให้เราอยากอาหารมากขึ้น น้ำหนักขึ้น มีการสะสมไขมันที่อวัยวะในร่างกาย
✅ เสริมวิตามินดี และสังกะสี (zinc) มีการศึกษาว่าวิตามินดี ช่วยเพิ่ม testosterone ได้มากถึง 25% [3] และสังกะสีช่วยเพิ่ม testosterone ได้ในนักกีฬา และผู้ที่ขาด zinc [4],[5]
วิตามินดีมีมากในปลาที่มีไขมันสูง เช่น ปลาแซลมอน ปลาทูน่า ปลาทู ปลาซาร์ดีน ไข่ และนม
สังกะสี พบได้ในอาหารทะเล โดยเฉพาะหอยนางรม เนื้อสัตว์ ไข่ นม ธัญพืช ถั่ว
✅ นอนหลับวันละ 7-10 ชั่วโมง การนอนหลับไม่เพียงพอ ระดับฮอร์โมนและเคมีที่ทำให้ร่างกายทำงานได้เป็นปกติจะเสียความสมดุล หากมีอาการนอนไม่หลับต่อเนื่อง ควรปรึกษาแพทย์
✅ หลีกเลี่ยงแอลกอฮอล์ การดื่มแอลกอฮอล์ที่มากเกินไป จะส่งผลกระทบต่อการทำงานระบบต่อมไร้ท่อ ซึ่งเป็นระบบสำคัญในการผลิตฮอร์โมนของร่างกาย และแอลกอฮอล์ยังเป็นตัวกระตุ้นให้ร่างกายผลิตฮอร์โมน cortisol เพิ่มขึ้น ทำให้การผลิต testosterone ลดลง
.
🔔 หากมีอาการคล้ายกับ testosterone ต่ำ ควรปรึกษาแพทย์ เพราะอาจจะเกิดจากสาเหตุอื่นได้ เช่น ความดันโลหิตสูง หรือการทำงานของไทรอยด์ไม่ปกติ หากได้รับการรักษาที่ถูกต้อง จะช่วยให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นได้
.
🙋♂️ สำหรับคุณผู้ชายที่มีระดับ testosterone ที่ดีอยู่แล้ว ก็อย่าละเลยในการใส่ใจสุขภาพ กินอาหารดี ออกกำลังกาย พักผ่อนเพียงพอ เพื่อจะคงความเป็นชายไว้ได้ยาวนาน ไม่ต้องพึ่งพาหมอ
.
——————————-
ติดตามความรู้เรื่องสุขภาพ และวิธีการดูแลสุขภาพได้ที่
📌 เพจ : อย่าฝากชีวิตไว้กับหมอ
📌 Youtube : youtube.com/c/อย่าฝากชีวิตไว้กับหมอ
📌 IG : dr.cant.help
📌 LINE : lin.ee/piE9kvf
